Haber /Duyuru

MERSİN İLİ ÇEVRE DEĞERLERİ
 

GÖKSU DELTASI

* Mersin İl merkezinin 85 km batısında Silifke İlçesi’nin güney kenarında yer almaktadır.

* Göksu Deltası Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edilerek koruma altındadır.

* 1994 yılında Ramsar Alanı Statüsüne sahip olmuştur.

* Özel Çevre Koruma Bölgesi Ve Ramsar Alanı ve Dipsiz Lagünü Ulusal Öneme Haiz Sulak alanıdır.

* Göksu Deltasının Toplam alanı 22.840 hektardır. Bu alanın 15.000 hektar’ı Ramsar alanıdır. Yönetim planı çalışmalarında Göksu deltasında toplam 442 bitki türü bulunduğu bu türlerden 32’si kritik, tehlike altında, nadir ve hassas türler arasında yer aldığı tespit edilmiştir. Göksu deltasında yapılan kuş gözlemciliği faaliyetleri sonucunda 332 kuş türü olduğu bilinmektedir. Bu sayı tüm Türkiye avifaunasının yaklaşık %50’sini kapsamaktadır.

* Göksu Deltası Deniz Kaplumbağalarından Caretta caretta ve Chelonia mydas türlerine ev sahipliği yapmakta olup, 2018 yılı üreme döneminde 86 yuvalama yapıldığı gözlemlenmiştir.

TABİAT PARKLARI

Tabiat parkı; bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçalarını, ifade eder.

İlimizde;

* 100. Yıl Tabiat Parkı,
* Erdemli Çamlığı Tabiat Parkı,
* Kuyuluk Tabiat Parkı,
* Pullu Tabiat Parkı,
* Karaekşi Tabiat Parkı,
* Aydıncık Tabiat Parkı
* Şehitlik (Çamdüzü) Tabiat Parkı,
* Sarıkayalar Tabiat Parkı
* Dikilitaş Tabiat Parkı bulunmaktadır.

TABİAT ANITLARI

Tabiat anıtı; tabiat ve tabiat olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değere sahip ve milli park esasları dâhilinde korunan tabiat parçalarını, ifade eder.

İlimizde; Yerköprü Şelalesi Tabiat Anıtı, Ana Ardıç Tabiat Anıtı, Gilindere Mağarası Tabiat Anıtı ve Koca Katran Tabiat Anıtı bulunmaktadır.

* Yerköprü Şelalesi Tabiat Anıtı; Mut Ermenek yolunun 23 Km ‘ sinden Devlet Su İşleri Gezende Baraj Müdürlüğünden ayrılan asfalt yol ile ulaşılır. Yolun 4. Km ‘ sinden Yerköprü Şelalesi yoluna dönülerek 6. Km ‘ de Tabiat Anıtına ulaşılır. 110 milyon yıllık bir oluşumla kretase yaşlı kireç taşlarının faylanması sonucunda çok dar bir kanyon oluşmuş ve bu faylanmaya bağlı olarak ortaya çıkan bir kaynak, bol karbonatlı suyuyla traverten oluşturmaya başlamıştır. Halen bu oluşum devam etmektedir. 1.derece doğal sit alanı olarak tescil edilmiştir.

* Ana Ardıç Tabiat Anıtı; Çamlıyayla İlçesinden kuzeye doğru yaklaşık 20 km. kadar gidildiğinde Bolkar Dağları eteğinde ve Kadıncık vadisinin kuzeyinde Ana Ardıç’a ulaşılır. Ardıç ağacı 1110 yaşında, 21 m. boy, 2,75 m. çap ve 7,20 m. çevre genişliğine sahiptir.

* Gilindere Mağarası Tabiat Anıtı; Aydıncık şehir merkezinin yaklaşık 7,5 km doğusunda, dalga aşındırmasıyla oluşmuş sarp bir yalıyarın yamacında gelişmiş olan mağaranın toplam uzunluğu 560 metredir. Gilindire Mağarası’nın Göllü Salonu’ndaki su altında kalmış oluşumlar son buzul dönemine ait hidrolojik, iklimsel verileri bünyesinde saklı tutmuş bir arşiv durumundadırlar.

* Koca Katran Tabiat Anıtı; Cocakdere vadisinde bulunan sedir ağacı 624 yaşında, 40 m. boy, 2,34 m. çap ve 7,40 m. çevre genişliğine sahiptir.

 

YABAN HAYATI GELİŞTİRME, YERLEŞTİRME VE KORUMA SAHALARI

İlimizde 5 adet Yaban Hayatı Geliştirme Sahası (YHGS) bulunmaktadır.

* Hopur-Topaşır YHGS; Tarsus / Çukurbağ, Keşli ve Kuşçular sınırları dâhilinde olup içerisinde veya çevresinde rekreasyon ve turizm maksatlı yapılmış hiçbir tesis bulunmamaktadır. İçerisinde sarp yamaçlar bulunmaktadır. Sahanın bulunduğu alan dağlık alandır. En yüksek rakımı 2167 m.ile Ziyaret tepedir. Dağlık alan içerisinde sarp ve dik yamaçlı vadi ve kapızlar bulunmaktadır. Saha içerisinde DKMP Genel Müdürlüğü tarafından av turizmi faaliyetleri yürütülmektedir.

* Cehennemderesi YHGS; Çamlıyayla, Toroslar sınırları dâhilinde olup sahaya günübirlik kullanım, gezi ve amatör fotoğrafçılık maksatlı olarak ziyaret edilmektedir. Suçatı mevkii günübirlik kullanım alanı olarak tercih edilmektedir. Alanda Bakanlığımızca av turizmi faaliyetleri yürütülmektedir.

* Kadıncık Vadisi YHGS; Tarsus / Olukkoyağı Köyü / Çamlıyayla sınırları dâhilinde olup sportif tabiat yürüyüşü, bisiklet turları, yaban hayatı gözlemleme ve resimleme turları, flora keşif ve resimleme turları gibi ekoturizm faaliyetleri ve av turizmi faaliyetleri yürütülmektedir. Alanda Ana Ardıç Tabiat Anıtı’ da görülmesi gereken bir doğa harikasıdır. Ayrıca saha içinde rekreasyonel amaçlı kullanılan Bahçe Mevkii (Papazın Bahçesi) bulunmaktadır.

* Hisardağ ve Gedikdağ YHGS; Silifke ilçesi sınırları dâhilinde olup alanda Bakanlığımızca tabiat turizmi faaliyetleri dâhilinde her yıl tespit edilen kota ile yerli ve yabancı avcılara sahada yaban keçisi avı yaptırılmaktadır. Ayrıca yaz aylarında Göksu ırmağında yerel turizm acentelerince rafting yapılmaktadır. Bölgede Çengel Boynuzlu Yaban Keçisi (Capra aegagrus) bulunmaktadır.

* Kesteldağı YHGS; Mut ilçesi sınırları dâhilinde olup içerisinde Kestelkapısı Deresi ve Söğütözü Deresinin oluşturduğu derin vadiler bulunmaktadır. Saha rekreasyon maksatlı kullanılmamaktadır. Alanda Bakanlığımızca av turizmi faaliyetleri yürütülmektedir.

 

DENİZ KAPLUMBAĞALARI YUVALAMA ALANLARI

Deniz Kaplumbağalarının üreme alanları İlimizde Anamur (12.2 km), Alata (3 km), Göksu (25,6 km), Davultepe (1.8 km), Kazanlı (4,5 km) kumsallarıdır.

Doğa Koruma ve Milli Parklar Mersin Şube Müdürlüğü’ne bağlı “Mersin Deniz Kaplumbağaları Kurtarma, Rehabilitasyon ve Bilgilendirme Merkezi”, 100. Yıl Tabiat parkı içerisinde faaliyet göstermekte; merkezde yaralı ve tedaviye ihtiyaç duyan deniz kaplumbağalarının bakım ve rehabilitasyon çalışmaları yapılmaktadır.

 

ORMANLAR

İlimizin orman varlığı 835.534 hektar, Mersin ili alanına oranı ise % 53’üdür. Bu alan içerisinde verimli orman alanı 468.129 hektar ile toplam ormanlık alanın % 56’sını, bozuk orman alanları ise 367.405 hektar ile toplam ormanlık alanının % 44’ünü oluşturmaktadır.

* I. Maki alanları: 0–300 metre rakımda ve fakir topraklar (Az ayrışmış kalker) üzerinde Maki formasyonu bulunmaktadır. Kuraklığa dayanaklı olan bu bitki topluluğu Zeytin, Harnup, Mersin, Pırnal Meşesi, Kermes Meşesi, Y.Antep Fıstığı, Sandal, Diken vb. Ağaç türlerinden oluşmaktadır. Maki Akdeniz’e özgü bir bitki topluluğudur.

* II. Kızılçam Ormanları: 0–1200 metre yükseltiye kadar toprak şartlarına bağlı olarak genellikle saf meşcereler şeklinde görülen bu ağaç türümüz Meşe, Ardıç, Göknar ve Sedir gibi türlerle karışım oluşturabildiği gibi maki türleri ile de karışık meşcereler kurabilmektedir. İlimiz ormanlarının %47,1 bu tür ormanlardan oluşmaktadır.

* III. Ardıç Ormanları: 900–1500 metreler arasında görülen bu ormanlar yine saf meşcereler şeklinde görülebildiği gibi Göknar, Sedir ve karaçam ile karışık ormanlar kurabilmektedir.

* IV. Göknar Ormanları: 1000–2000 metre rakımlarında rutubetli ve kuzey bakılarda genellikle Ardıç, Sedir ve Karaçam ile karışık, çok azda (Namrun, Gözne) saf meşcereler meydana getirirler.

* V. Meşe Ormanları: 800–1400 metre rakımlarda toprak şartlarının ve rutubetin iyi olduğu yerlerde saf meşcereler şeklinde görülmektedir.

* VI. Sedir Ormanları: 1200–2100 metre rakımlarda saf meşcereler şeklinde görülen sedir ormanları, yer yerde Göknar, Ardıç ile karışık meşcereler kurabilmektedir. Yurdumuzda sadece Toros dağlarında bulunan ve endemik bir tür olan sedir ormanları ekonomik değeri yüksek bir ağaç türüdür.

* VII. Karaçam Ormanları:1000–1500 metre rakımlar arasında toprak ve rutubetin uygun olduğu yerlerde Mut, Erdemli, Mersin ve Tarsus yörelerinde genellikle saf bazen de Ardıç, Göknar ve Sedirle karışık meşcereler kurmaktadır.

* VIII. Diğer Türler: Silifke ilçesi Göksu vadisi ile Gülnar ilçesi Babadıl deresi mevkiinde münferit veya küçük gruplar halinde Servi ormanları ile Çamlıyayla ilçesi Kadıncık vadisinde münferit Porsuk ağaçları bulunmaktadır.

AKARSULAR

İlimizde Göksu nehri, Berdan Çayı, Anamur (Dragon) Çayı, Lamas Çayı, Efrenk Çayı önemli akarsuları oluşturmaktadır. 

Mersin’de bulunan akarsuların su rejimleri dağlar ve platoların bazı bölümlerinin orman örtüsünden yoksun olması nedeniyle genellikle düzensizdir. Yüksek oranda mil taşımalarına karşın akarsular, iyi nitelikli sulama suyu özellikleri göstermektedir.

* Göksu (Calycadnos) iki kol halinde Batı Toroslar’dan çıkar. Güneyindeki kol Geyik Dağları’ından çıkar. Uzun olan diğer kol ise, Haydar Dağları’ndan çıkar. Bu iki kol Mut ilçesinin güneyinde birleştikten sonra Göksu adını alır. Göksu Silifke’de geniş bir delta meydana getirir.

* Tarsus Çayı/Berdan Çayı (Cylellnos) Bolkar Dağları’nın güney eteklerinde yer alan Namrun Yaylası’nın 30 km kuzeydoğusundan kaynaklanır. Kadıncık Deresi, Cehennem Deresi’nden oluşan 150 km uzunluktaki Tarsus Çayı, Tarsus’ta denize dökülür. Soğuk olması nedeniyle Berdan adı verilmiştir. Tarsus Çayı, Antik çağda, Tarsus’un içinden geçtiğinden nehir ağzından Tarsus Limanı’na kadar gemiler girer, çıkarmış.

* Anamur Çayı (Dragon) Çeşitli kaynak sularının birleşmesi ile suyu bollaşıp, Büğüldek yöresinde bir şelaleden döküldükten sonra Anamur’da bir kıyı ovası meydana getirerek denize dökülür. Uzunluğu 70 km’dir.

* Limonlu Çayı (Lamos) Karaydın yöresinin kuzeyindeki dağlardan kaynaklanır. Aksıfat Deresiyle birleşerek büyür ve Limonlu Kasabası’nda denize dökülür. Uzunluğu 130 km’dir.

* Efrenk Çayı (Müftü Deresi), Bolkar Dağlarının güney yamaçlarından kaynaklanır. 100 km uzunluğundaki Efrenk Çayı Çağlarca yöresinde güneye dönerek Mersin’de denize dökülür. Aslanköy mevkiinde Aslanköy Deresi olarak adlandırılır, Mersin’in kuzeyinde Müftü Deresi adını alır.

* Alata Çayı (Sorgun) Küçük Sorgun ve Değirmenbaşı Pınarlarının birleşmesiyle Sorgun Çayı adında devam eder, daha sonra Alata Çayı ismini alarak Erdemli’de denize dökülür. Uzunluğu 90 km’dir.

* Mezitli Çayı (Liparis), Fransız gezginlerden Langlois’un “Klikya’da Gezi” adlı kitabında Liparis Çayı’nın suyunun şifalı olduğu; kenarının defne, yabani asma ve yabani güllerle süslü olduğunu yazmaktadır.

* Bakır Çayı Akçalı Dağları’nın güney yamaçlarından kaynaklanır ve Anamur’un doğusunda küçük bir ova meydana getirerek denize dökülür. Uzunluğu 60 km’dir.

* Sipahi Deresi Gülnar İlçesi’nin güneyinden kaynaklanan ve 35 km uzunluğundaki Sipahi Deresi, denize döküldüğü yerde kıyı ovaları oluşturur.

* Deliçay Deresi, Değirmendere civarının sularını toplayarak orada Değirmendere adını alır ve Deliçay adıyla Mersin’in doğusunda Kazanlı ve Karaduvar arasında denize dökülür.

* Tece Deresi Fındık Pınarı yaylasının suyunu toplayarak güneye iner ve Tece Deresi adını alarak denize dökülür.

* Gilinderes Deresi Fındık Pınarı yaylasının suyunu toplayarak güneye iner ve Tece Deresi adını alarak denize dökülür.

* Kargıcak Deresi Torosların 1500 – 1600 kotlarından doğmakta, Karahıdırlı mevkiinden güneye doğru ilerler ve Kaplanca Deresi adını alır. Kargıcak Deresi olarak denize dökülür.

 

KAYNAKLAR

1. Mersin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Mersin İli 2018 yılı Çevre Durum Raporu

2. http://www.milliparklar.gov.tr/korunan-alanlar/milli-parklar

3. http://www.turkiyesulakalanlari.com/

4. http://www.milliparklar.gov.tr/korunan-alanlar/ta

5. http://www.milliparklar.gov.tr/korunan-alanlar/tabiat-parklari

6. http://www.milliparklar.gov.tr/korunan-alanlar/tp

7. http://www.milliparklar.gov.tr/korunan-alanlar/tp3

8. http://www.milliparklar.gov.tr/korunan-alanlar/tp4

9. http://www.milliparklar.gov.tr/resmiistatistikler